Wat is de cold water therapy trend?

Tijdens een koude en onvoorspelbare winter vol sluitingen van sportscholen en lockdownregels, doen de meeste mensen hun workouts thuis of gaan ze alleen naar buiten voor een hardloop- of een ijskoude HIIT-sessie. Steeds meer mensen omarmen echter de ijzige kou en ontdekken de voordelen van de nieuwste trend, koudwatertherapie. In dit blog bespreken we waarom atleten, gezondheids- en fitnessenthousiastelingen en beroemdheden uit Hollywood het gebruiken om hun mentale en fysieke welzijn een boost te geven. Daarnaast kijken we naar de populaire vormen van koudwatertherapie, van ijsbaden tot zwemmen in een koude rivier, cryotherapie en meer, en de verschillende manieren waarop je ze kunt gebruiken om je gezondheids- en fitnessroutine op een veilige en verantwoordelijke manier op te frissen. Klaar om de duik te nemen?

Wat is cold water therapy?

De term ‘cold water therapy’ (of koudwatertherapie) verwijst naar het blootstellen van het lichaam aan koude temperaturen om te profiteren van de therapeutische voordelen die dit schijnt op te leveren, van fysiek tot psychologisch. Dit kan verschillende vormen hebben en kan op verschillende manieren worden gebruikt. Hoewel koudwatertherapie al eeuwen wordt gebruikt (de Griekse arts Hippocrates wordt gezien als de eerste die de gezondheidsvoordelen van de kou inzag) en het wordt steeds populairder. De meest bijzondere en bekende voorvechter is de Nederlandse ‘Iceman’ Wim Hof. Zijn methode wordt gevolgd door duizenden die hun welzijn willen verbeteren door zichzelf bloot te stellen aan de kou. 

Wat zijn de (potentiële) voordelen van koudwatertherapie?

De voordelen van koudwatertherapie lijken wijdverbreid, ook al worden deze regelmatig stevig bediscussieerd in de wereld van de wetenschap. Er is echter van bekend dat het ontstekingen vermindert (we hebben waarschijnlijk allemaal wel eens een bevroren zak met erwtjes op een blauwe plek gelegd). Daarnaast zegt men ook van koudwatertherapie dat het:

• De bloedsomloop verbetert
• Herstel bevordert
• Slaap dieper maakt
• Het immuunsysteem een boost geeft
• Metabolisch functioneren verbetert
• Energieniveaus een boost geeft

Veel mensen ervaren ook verbetering in hun mentale welzijn, zoals een betere stemming, een sterkere mindset en minder stress in hun dagelijks leven. 

Het draait allemaal om kunnen accepteren van een oncomfortabel gevoel. Blootstelling aan koude temperaturen activeert ons overlevingsinstinct; ons ‘fight or flight’-mechanisme. Dit veroorzaakt het vrijkomen van chemische stoffen, zoals noradrenaline en adrenaline, verantwoordelijk voor extra alertheid, een hogere hartslag en hogere energieniveaus (m.a.w. het lichaam aansporen om te overleven). Endorfine, ook wel het ‘gelukshormoon’, komt vrij, wat het geweldige gevoel verklaart dat mensen hebben als ze uit de kou komen. 

Deze reactie, volgens voorstanders van koudwatertherapie zoals Wim Hof, is iets dat mensen zijn kwijtgeraakt en dat moet worden gestimuleerd om ons maximale potentieel te ontdekken. Voor hem, en heel veel anderen, is koudwatertherapie de manier om dit te doen. Anderen blijven sceptisch. 

Wat zijn de verschillende soorten koudwatertherapie?

Als je nieuwsgierig bent naar de dingen die koudwatertherapie voor jou zou kunnen betekenen, zijn er verschillende vormen die je zou kunnen uitproberen. Hier is een lijst met onze favorieten die op dit moment in opkomst zijn, van eenvoudige thuisexperimenten tot avonturen in de buitenlucht en prijzige technologische behandelingen.

De koude douche

In de winter!? Ja, we weten dat het vreemd klinkt, maar een koude douche is een van de beste manieren om koudwatertherapie in je dagelijks leven te introduceren. Je hoeft niet direct jezelf onder te dompelen in negatieve temperaturen. Begin met het in stappen verlagen van de temperatuur van je douche en probeer steeds langer onder het koude water te blijven staan. Des te meer je het doet, des te eenvoudiger het wordt, en je begint je dag met een opgefrist en energiek gevoel. 

Het ijsbad

 
Je hebt waarschijnlijk wel professionele atleten gezien die hun volledige lichaam onderdompelen in een bad met ijswater na een wedstrijd, competitie of trainingssessie. Het lijkt misschien gek, dat snappen we, maar het is geweldig voor het herstel van het lichaam. De kou verlaagt de temperatuur van beschadigde spieren en laat de bloedvaten samentrekken, waardoor pijn, zwellingen en ontstekingen worden verminderd. Het is nog een step verder dan een koude douche, maar als je serieus bezig bent met je trainingsdoelen, kan het de moeite waard zijn om het te proberen. 

Wildzwemmen 

Het is niet lastig om je voor te stellen waarom het duiken in een koud meer of zee steeds belangrijker wordt. In een wereld vol lockdowns en COVID-maatregelen, geeft het een gevoel van vrijheid en ontsnapping. Daarnaast kan het een geweldige manier zijn om de bloedsomloop en gezondheid van het hart te verbeteren. We kennen allemaal dat gevoel als we in koud water springen. De hartslag gaat omhoog en je ademhaling wordt scherp en diep. Dit is het moment waarop het bloed door het lichaam raast om je vitale organen te omringen en het hart wordt gedwongen om het efficiënter rond te pompen. Men denkt dat regelmatige stimulatie van de bloedstroom zoals deze uiteindelijk zorgt voor een gezonde bloedsomloop en, uiteindelijk, een gezond hart. 

Run-dip-run

De run-dip-run is simpel: je gaat hardlopen naar een ijskoud meer, springt er een paar minuten in en gaat dan weer hardlopen naar huis. Als je moeite hebt om jezelf te motiveren om te trainen, kan een run-dip-run iets nieuws introduceren in je routine. Het is tenslotte het ontdekken van de natuur dat een geweldig avontuur kan zijn en je passie weer kan ontbranden. Het is heel goed mogelijk dat je je PR verbetert op weg naar een verdiende kop koffie en warme (ja, warme) douche. 

Cryotherapie

Cryotherapie (letterlijk ‘koudetherapie’), niet technisch koudwatertherapie, is een techniek waarbij het lichaam wordt blootgesteld aan extreem lage kou. De blootstelling kan lokaal of over het hele lichaam plaatsvinden. Bij een behandeling voor het hele lichaam gaan patiënten in een gesloten cryotherapiekamer staan, die 2-4 minuten de temperatuur verlaagt naar tussen -130°C en -180°C. Cryotherapie wordt gebruikt voor het behandelen van blessures, stemmingsaandoeningen, migrainesymptomen en artritis pijn. Er is zelfs een theorie dat het Alzheimer en andere vormen van dementia helpt behandelen.

  
Is koudwatertherapie gevaarlijk?

De gevaren van koudetherapie zijn meestal chronische of te veel blootstelling aan extreem koude temperaturen. Er is natuurlijk altijd kans op onderkoeling (als je lichaam sneller hitte kwijtraakt dan het produceert) als je te lang in het ijsbad blijft zitten. Als je koudetherapie in combinatie met oefeningen gebruikt, zoals de run-dip-run, is de kans op letsel groter omdat de spieren warm en los moeten zijn als je actief bent. Warm jezelf altijd op na je duik en neem altijd een handdoek en schone kleding mee. Als het je eerste keer is, neem een (ervaren) vriend(in) mee, zodat je op elkaar kunt letten. Bij cryotherapie is mogelijk dat je een tintelend gevoel krijgt en dat de huid geïrriteerd raakt na een sessie. Dit is echter meestal tijdelijk. Als je deze symptomen meer dan 24 uur hebt, vraag je huisarts dan om advies. 

De conclusie 

Ooit waren ijsbaden en cryotherapie iets dat was voorbehouden aan professionele atleten, voor hun herstel. Tegenwoordig is het meer algemeen geworden, maar hoewel er genoeg anekdotisch bewijs is voor de gezondheidsvoordelen van koudwatertherapie, staat het wetenschappelijk onderzoek nog in haar kinderschoenen. Dit betekent echter niet dat je het niet zelf kunt uitproberen. Ons advies is om het in het begin rustig aan te doen met koudwatertherapie en eerst te beginnen met het geleidelijk opbouwen van je blootstelling aan de kou en er ook plezier aan te beleven. Het kan in het begin een schok voor het systeem zijn, maar je went er al snel aan. Hopelijk kan het je gezondheidsroutine een boost geven en eind maken aan dat depressieve wintergevoel.